ZDROWIE

Długo zastanawiałam się nad tematem "Zdrowie" oraz napisaniem niniejszego artykułu; powodów i wątpliwości, które odwlekały w czasie tę decyzję było wiele i nie zniknęły one, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, podczas jego pisania. Nie chcę aby był to artykuł naukowy – bo nie jestem ani naukowcem, ani genetykiem, ani biologiem ani lekarzem weterynarii. Wychodzę jednak z założenia, że jeżeli coś robię – to muszę wiedzieć o tym jak najwięcej; czytam, pytam, korzystam z doświadczeń mądrzejszych, analizuję i uczę się! Nikt z nas nie jest doskonały ale jeśli podejmujemy się zadań, od których zależy życie, zdrowie i byt istnienia – a to robimy na co dzień w hodowli – to naszym obowiązkiem jest być odpowiedzialnym, mieć wiedzę i chęć ciągłego poszerzania naszych horyzontów, a nie uprawiać bylejakości i bazować tylko na "ślepym losie".

Z założenia nie kieruję tego artykułu do moich Kolegów Hodowców – choć będzie mi bardzo miło, jeśli go przeczytają i znajdą w nim odpowiedzi na nurtujące ich pytania – lecz do ogromnej rzeszy obecnych i przyszłych właścicieli i miłośników psów, którzy mają już swojego wymarzonego przyjaciela lub są na bardzo trudnej i wyboistej drodze w jego poszukiwaniu. I cóż na takiej drodze ów człowiek napotyka? Gąszcz hodowli rozmaitych ras – do koloru i wyboru, mnóstwo artykułów – lepszych i gorszych, bez ustanku prześcigających się hodowców, właścicieli reproduktorów w wyliczaniu tytułów wystawowych, sportowych; są nawet tacy, którzy rozróżniają dwa wzorce ( mowa tu przede wszystkim o psach zaprzęgowych, ale i w pasterskich, coraz częściej słyszy się o tym podziale) – są te sportowe, pracujące i te wystawowe linie – o zgrozo! Nawiasem mówiąc, chętnie poznałabym ten tajemniczy wzorzec pracującego malamuta, znany tylko tym, którzy się na niego powołują! Ale nie o tym chcę pisać…. Cóż jeszcze spotka nasz „Podróżny”? Rozmaite skróty typu AMPN, CHD, HD, ED, PRA, RD, PPM …. – cóż one znaczą? Co się za nimi kryje? Sama złapałam się na tym, że używam ich w opisach naszych psów, bez prostego, bezpośredniego ich wyjaśnienia. Ostatnio przeczytałam na stronie jednej z hodowli takie zdanie: „ Badany pies jest homozygotyczny względem zdrowego genu. Nie jest nosicielem NDRG1 opisywanej jako przyczyna AMPN. Badany pies przekaże potomstwu tylko prawidłowe geny.” Gdybym to zdanie przeczytała przed kilku laty….. czarna magia, co to wszystko znaczy? O co tu chodzi? Co tak naprawdę jest temu psu lub nie? Myślę, że takie same odczucia ma nasz „Podróżny”. Z punktu widzenia genetyki i biologii – wszystko jest ok., absolutnie fachowy i profesjonalny opis widniejący na certyfikacie wystawianym przez LaboKlin po badaniu w kierunku Polineuropatii u Alaskan Malamute (jeśli jest on osobnikiem N/N). Ale jakie treści przekazuje naszemu „Podróżnemu”, jakie informacje - ŻADNE! A co to jest Polineuropatia? A NDRG1? A n/n??? Właśnie te zawiłości – w prosty i przystępny sposób chcę wyjaśnić w tym artykule; co to znaczy nosiciel, homozygota, fenotyp i genotyp, autosomalny, recesywny? Chcę w nieskomplikowany sposób wyjaśnić mechanizmy, którymi rządzi się natura, do której zawsze musimy odnosić się z pokorą.

Chcę wyjaśnić Podróżnemu te wszystkie tajemnicze skróty i co za nimi się kryje, to że każde skojarzenie to praktycznie gra w „rosyjską ruletkę”, że ta wiedza potrzebna jest przede wszystkim hodowcom a nie właścicielowi psa. Podróżny musi być pewien, że kupując szczenię będzie mógł cieszyć się przez długie lata zdrowym i pięknym przyjacielem. Malamut to generalnie pies zdrowy; dobrze prowadzony, żywiony będzie zdrowym kompanem przez wiele lat. Jednak nie możemy jednoznacznie stwierdzić, że oprócz chorób na gruncie genetycznym, jednych dziedziczonych w bardzo prosty sposób, innych na drodze skomplikowanej, nie imają się malamuta inne choroby. Dlatego będziecie mogli znaleźć tu informacje również o skręcie żołądka, młodzieńczym zapaleniu kości czy o chorobach odkleszczowych i pasożytniczych. A zatem zaczynamy….

Pies został udomowiony 12 000 lat temu, a hodowla selektywna sprawiła, że współcześni przedstawiciele tego gatunku różnią się od siebie pod względem wielkości, wyglądu i temperamentu. Mimo to podstawowa budowa szkieletu, zdolności zmysłowe oraz sposób poruszania się i percepcji otoczenia są takie same dla wszystkich psów.

Prowadzenie profesjonalnej hodowli psów wymaga zrozumienia fizjologii i endokrynologii rozrodu. Więcej, wiedza na temat genetyki, wad i zalet poszczególnych metod doboru hodowlanego oraz ryzyka wystąpienia chorób genetycznych jest dla hodowców niezwykle ważna.