Korzenie współczesnych AM

Lokomotywy Północy to najczęściej używane określenie największych i najsilniejszych psów zaprzęgowych jakimi są Alaskan Malamute. Swoją nazwę zawdzięczają plemieniu Mahlemiute, których przodkowie przywędrowali na Alaskę z Syberii przed ponad 2000 lat i osiedlili się wzdłuż północno-zachodniej części wybrzeża cieśniny Kotzebue Sound.  Przez wiele stuleci zaprzęgowy pies Mahlemiuts był efektem ich przemyślanej hodowli i selekcji, który musiał żyć i pracować w ekstremalnie ciężkich warunkach. Oczywiście psy te nie były hodowane według obowiązujących dzisiaj i przez nas rozumianych standardów. Pojęcie „standard” w owych czasach oznaczało wyselekcjonowanie psów o takich cechach, które pozwalały mu na osiągnięcie zdolności psa zaprzęgowego, myśliwskiego i stróżującego, który był w stanie przeżyć w ostrym,  nieprzyjaznym klimacie. Dzięki stuleciom izolacji tych terenów Alaskan Malamute stał się relatywnie jednolitym w typie psem. 

Mahlemiuts – kim byli?

Mahlemiuts to stosunkowo mała grupa etniczna, o której niestety posiadamy bardzo skąpe informacje. W większości monografiach poświęconym konkretnej rasie możemy znaleźć rys historyczny, opis społeczeństw i socjologiczne uwarunkowania, w których przyszło rozwijać się danej rasie. W przypadku Alaskan Malamute informacje te ograniczają się właściwie do stwierdzenia, że to plemię, które zamieszkiwało teren Wybrzeża Norton i Kotzebue. Gdy przyjrzymy się mapie tych terenów ukaże się nam obraz krainy o bardzo zróżnicowanym klimacie.

Dokładne umiejscowienie siedlisk Mahlemiutów to dość trudne wyzwanie. W publikacji John’a R. Swanton „Boreau of American Ethnology Bulletin 145/1953” – dokładnie w części „The Indian Tribes of North America” znajdujemy listę i umiejscowienie na mapie 16 siedlisk Mahlemiutów. Możemy przypuszczać, że około 1800 roku były to główne skupiska ludności Mahlemiut. Uzupełniające informacje możemy znaleźć również w umieszczonym przez „The Northen Plains Archive Project” w Internecie „Swanton’s Bulletin”, wzbogacone o mapy i historyczne fakty. Do dokładnego umiejscowienia osiedli Mahlemiutów  posłużyły również informacje „United States Geological Survey”. Ponumerowane trójkąty oznaczają konkretne osiedla Mahlemiutów.  Ludność, która zamieszkiwała wybrzeża cieśniny Norton Sound na północ od Shaktolik oraz wąskim pasem wzdłuż Półwyspu Seward Peninsula zamieszkiwała następujące siedliska ( zgodnie z numeracją na zdjęciu):

Atten(1) położone jest u źródeł Buckland River i wspominane było wcześniej przez USGS jako wczesna wioska eskimoska (1869) o nazwie Attenmut lub Attemut. Bardziej dokładne położenie nie jest znane.

Chamisso(2) na wyspie Chamisso w zatoce Escholtz Bay. Wyspa ta o długości jednej mili (ok. 1,36 km) oddalona jest od Selawik 57 mil na południowy zachód. Pierwsze wzmianki o tym miejscu możemy znaleźć w „Dictionary of Alaska Place Names” z roku 1827 a określone zostało jako wczesne osadnictwo eskimoskie o nazwie E-owick.

Inglutaligemiut(3) położone nad rzeką  Inglutalik River. Dokładnego miejsca nie można określić, zakłada się jednak, że wioska położona była u ujścia rzeki.

Kongik(4) nad rzeką Buckland lub Konguk River. USGS umiejscawia osadę Konglik nad Buckland River, jednak dokładne położenie nie jest znane, pomimo iż w zapisach z roku 1880 jako Kongigamute możemy znaleźć liczbę ówczesnych mieszkańców szacowaną na 90 dusz. 10 lat później znajdujemy tę osadę pod nazwą Kengugmiut z populacją liczącą już tylko 54 dusze.

Koyuktolik(5) nadz rzeką Koyuk River. Niestety brak dalszych danych.

Kugaluk(6) nad zatoką Spafarief u brzegów cieśniny Kotzebue. O osadzie tej wspomina „Dictionary of Alaska Place Names” jako o wiosce położonej na Północnym Wybrzeżu między zatoką Spafarief Bay a Kiwalik Lagoon. Liczba populacji podana jest w wysokości 10 mieszkańców a położenie określono na 66° 02’ N i 161° 50’ W.  Lt. L.A. Zagoskin relacjonuje w roku 1850,  że Kugaluk zawdzięcza swoją nazwę rzece Kiwalik River, jednak wspomina również nazwę Kualing-miut. Około roku 1890 osada ta stała się miejscem handlu i aktywności górniczej okręgu Candle.

Kungugemiut(7) nad rzeką Buckland River. Wioskę tę można umiejscowić tylko orientacyjnie, ponieważ nie ma dokładnych danych, w której części rzeki była położona.

Kviguk(8) u ujścia rzeki Kviguk nad brzegiem cieśniny Norton. Brak bliższych danych.

Kvinkak(9) nad rzeką Koyuk River, w okolicach górnych krańców cieśniny Norton.

Kwik (10) dwie osady: jedna położona była wzdłuż rzeki w pobliżu przylądka cieśniny Norton; druga na zachód od Bald Head, zatoki Norton Bay. Statystyki z roku 1880 podają liczbę populacji na 30 mieszkańców. Inne nazwy dla Kwik to Isaacs, Kuik, Kuikh, Kuikli, Kvigmut, Kviougmiute, Kwikh, Kwikmute, Queekmute oraz Quick. Lt. D.H. Jarvis podaje w roku 1897 w USGS, że słowo Kwik jest określeniem rzeki w języku Eskimo.

Nubviakchugaluk(11) na północnym brzegu cieśniny Norton Sound.; zgodnie z dodatkowymi danymi USGS położenie wioski umiejscowione jest na północnych brzegach zatoki Norton Bay, w pobliżu ujścia rzeki Kwik River. W roku 1880 statystyki podają liczbę populacji w Nubviakchugaluk na 30 mieszkańców.

Nuklit(12)  na przylądku Cape Denbigh, w cieśninie Norton Sound. Zgodnie z informacjami w „Dictionary of Alaska Place Names” używano również dla tego miejsca nazwy Nukleet. Właśnie ta nazwa została użyta w 1846r. przez Capt. M.D. Tebenov, IRN. Według innych źródeł (Baker 1906) słowo Nuklit to inuickie określenie dla przylądka Cape Denbigh.

Shaktolik(13) położone na wschodnim wybrzeżu cieśniny Norton Sound. Rodowity maszer Alaskan Iditarod, Palmer Sagoonick opisuje krótko historię Shaktolik: „ Shaktolik było pierwszą i najbardziej na południe wysuniętą osadą Mahlemiuts nad cieśniną Norton Sound, zasiedloną w roku 1839. Po raz pierwszy mapę Shaktolik sporządzono w latach 1842-44 ( Lt. A.L.Zagoskin – Imperial Russian Navy), gdzie została użyta nazwa Tshaktogmyut. 12 mil na północ, na przylądku Cape Denbigh znajduje się Iyatayet – olbrzymi kamień liczący od 6 do 8 tysięcy lat o wielkim, historycznym znaczeniu. Pierwotnie wieś rozciągała się na 6 milach wzdłuż biegu rzeki Saktoolik River, żeby w roku 1933 całkowicie przesunąć się ku jej ujściu. Miejsce to było narażone na gwałtowne, ciężkie burze śnieżne i niepogody, dlatego zdecydowano o przeniesieniu osady w roku 1967 na jej dzisiejsze, znacznie lepsze i osłonięte miejsce. Obecnie na pierwotnym miejscu znajdują się jeszcze dwa zamieszkałe domostwa. W latach 1930-33 i 1944-49 funkcjonował punkt pocztowy, otwarty na krótki okres czasu, po tym, jak Shaktolik uzyskał statut miasta drugiej klasy. Obszar wokół Shaktolik był około roku 1905 ważnym rykowiskiem dla stad reniferów”

Taapkuk(14) na przylądku Cape Espenberg, w cieśninie Kotzebue Sound.  Do „Dictionary of Alaska Place Names” wprowadzona jest ta osada pod nazwą Tapichakgmut, jako wczesna osada Eskimo (Lt. A.L.Zagoskin, IRN 1847). Statystyki z roku 1880 podają wielkość populacji na 42 dusze.

Ulukuk(15) nad rzeką Ulukuk River, we wschodniej części cieśniny Norton Sound. Oba źródła USGS i Lt. A.L.Zagoskin wspominają o tej osadzie w latach 1842-1844. USGS przypuszcza, że była ona położona około 20-30 mil na wschodnim wybrzeżu cieśniny Norton nad rzeką Unalakleet River. Ulukuk jest tuż obok Unalakleet River, około 30-40 mil oddalone od cieśniny Norton. Mimo iż, te dwa źródła podają odmienne położenie tej samej osady, można z dokładnością 20 mil określić jej faktyczne miejsce.

Ungalik(16) u ujścia rzeki Ungalik River, na wschodnich krańcach cieśniny Norton Sound.

Należy pamiętać, że Mahlemiuts to plemię Inuitów, nie Eskimosów i nie Indian. Innuici to nieliczny lud, rozproszony i podzielony granicami geograficznymi i politycznymi.  Żyją na obszarach Kanady, Stanów Zjednoczonych, Rosji i Danii, na bezkresnej lodowej pustyni rozciągającej sie od Cieśniny Beringa aż po fiordy Wschodniej Grenlandii. Dzięki izolacji, silnemu poczuciu wspólnoty Inuici zachowali swoją odrębność rasową, etniczną, językową i kulturową. Tak jak wspomniałam wcześniej Inuici to nie Indianie, mimo że zamieszkują również kontynent amerykański. Przywędrowali tu w innym niż Indianie okresie, poza tym nie nalezą do rasy czerwonej, jak Indianie, lecz do żółtej. Słowo Innuit oznacza „prawdziwi ludzie”, co podkreśla przekonanie Innuitów o swojej odmienności i odrębności. To przekonanie, obok powszechnej twórczości artystycznej, dało im siłę przetrwania w ekstremalnie ciężkich warunkach arktycznych. Od samego początku towarzyszyły im psy, tysiące lat przed wynalezieniem sań. Bez nich podróże i polowania byłyby niemożliwe – żaden człowiek nie przetrwałby w Arktyce bez psów, nie mając żadnego środka transportu na bezkresnych śnieżnych  pustyniach, które musiał na długich trasach przemierzać w poszukiwaniu pożywienia.

Z aktualną mapą w ręku możemy stworzyć obraz obszaru Alaski, na którym żyły i pracowały psy Mahlemiutów. Z pewnością podstawowym czynnikiem, mającym wpływ na selekcję psów był zmienny, ostry i bardzo wymagający klimat. Właśnie związane z klimatem tego obszaru są również jakość śniegu, zimne, podobne do warunków pustynnych warunki, jak i typowe, lodowate chłody charakterystyczne na bezkresnych równinach.

Ukształtowanie powierzchni:

to obszar o rozległych wyżynach (150-600m npm) z szerokimi, wypukłymi pagórkami z płaskimi działami wodnymi, rozciągającymi się w kształcie litery V dolinami. Pojedyncze grupy zlodowaciałych gór  wznoszą się wysokimi na 800-1400m npm wierzchołkami nad obszarem wybrzeża i nizin. Rodzime skały składają się przede wszystkim z przeobrażonych granitowych skał intruzywnych potężnych rozmiarów. Panuje tu krajobraz peryglacjalny - krajobraz, który powstał na skutek działania procesów transportu i akumulacji zniszczonego i rozdrobnionego materiału skalnego, utworzony w dużych odległościach od przedpola lądolodu, tworząc klinowate bryły lodowe.

Klimat:

charakterystyczne dla klimatu arktycznej tundry są długie, zimne zimy i krótkie, chłodne lata. Na przykład w Nome zanotowano najniższą temperaturę -47°F (-44°C), maksymalna zaś sięgała +84°F ( +29°C). Średnie temperatury wynoszą w styczniu ok. 3°F (-16°C) i +50°F ( +10°C) w lipcu. Zimą przeciętna minimalna temperatura waha się między -24°C a -19°C a maksymalna -16°C do -11°C. Letnie wartości temperatur osiągają średnio 0d 1°C - 6°C do najwyższych wahających się między 13°C do 17°C. Okres wegetacji trwa nie dłużej niż dwa miesiące. Podczas zimy należy być przygotowanym na gwałtowne i obfite burze śnieżne, latem zaś na dużą ilość opadów deszczu. Roczna, średnia wielkość opadu waha się między 18 inches (460mm), natomiast opad śniegu to granica rzędu między 39-78 inches ( 1-2m).

Wegetacja:

Na wilgotno-mokrych nizinach tundry występuje skąpa wegetacja roślin; znajdujemy ją również na obszarach tundry alpejskiej w wysokich partiach gór.

Roślinność to w zdecydowanej większości kępy turzycy ,  przeplatane daleko rozsianymi wierzbami i brzozami, jak i pojedynczymi świerkami.

 Amerykańscy odkrywcy naszych Alaskan Malamute nie pozyskiwali swoich psów bezpośrednio od Mahlemiutów. Odkupienie psa od rodziny graniczyło właściwie z cudem. Mahlemiuci byli bardzo przywiązani do swoich zwierząt, traktowali je z wielkim szacunkiem i estymą, wiedząc, ze tylko dzięki nim są w stanie przeżyć. Pula genetyczna, która była punktem wyjścia dla współczesnych malamutów, nie była czystą pulą genetyczną prawdziwych psów Mahlemiutow.  Dlatego musimy być bardzo ostrożni patrząc na współczesne malamuty i wysuwając teorie związane z wielkością, szatą i budową anatomiczną i porównując je do czystej krwi psów Mahlemiutów.

Najprawdopodobniej psy, które były protoplastami współczesnej rasy pochodziły również z innych rejonów Alaski i Kanady; również podczas amerykańskiej gorączki złota były one krzyżowane z innymi psami północy. Psy Mahlemutów to psy z tzw. linii M’loot ( będę o niej pisała w dalszej części artykułu); waga tych psów dochodziła do 190lbs (ok. 86 kg) a wysokość do 35 cali ( ok. 88cm). Miał to być największy i najsilniejszy pies zaprzęgowy, który nie tylko miał ciągnąć sanie z ogromnymi ładunkami, ale być również psem jucznym; zapewniał poza tym ochronę rodzinie przed niedźwiedziem polarnym. A równocześnie był to pies o najsłodszym usposobieniu, który służył swojej rodzinie pracując w zaprzęgu na dystansach setek kilometrów, również podczas trwających śnieżyc w temperaturach spadających poniżej 30°C. Te gigantyczne malamuty często przebywały w igloo lub jurtach jako opiekunowie dzieci, jako ich ciepłe posłania i okrycia; ich sprawność i oddanie często zaważały między życiem a śmiercią swoich rodzin w najbardziej ekstremalnych warunkach klimatycznych.  Mahlemiuci woleli posiadać jednego wielkiego psa, który mógł wykonać pracę za 3 mniejsze; to ekonomia surowych warunków bytowych, dostępności pożywienia podyktowała ten kierunek praktyk hodowlanych. Pies musiał być tak duży, aby przetrwać i pracować, musiał mieć doskonałą okrywę włosową, idealne, silne kończyny i stopy, doskonały temperament psa wszechstronnego. . Alaskan Malamute były przede wszystkim psami pracującymi w tym samym kontekście, co koń pracujący. Ogromne konie ważące ponad 1000kg są większe i cięższe od koni wierzchowych i wyścigowych służyły pionierom w całej Ameryce do zaorywania pól i ciągnięcia wagonów. Szaleństwem więc byłoby wyśmiewanie się z wielkości konia, mając na uwadze ilość i wagę wykonywanej pracy, służącej pionierom jedynie tylko aby przeżyć! Tak samo rzecz miała się z psami Mahlemiutów, które przeznaczone były do podobnych prac.

Historia Alaskan Malamute

I tak jak pisał Robert Zoller: „Jest to historia o wielu latach, różnych poglądach, braku akceptacji, poszukiwaniu prawdy i gorzkich bitwach w jej poszukiwaniu: co to jest malamut i jaki powinien być. Jedyny ponad wszystkie. Traktuje ona zarówno o polityce i rejestracji w AKC, o zmianach w standardzie, jak również o tym, kto zarządza w klubie i jak. Traktuje o kłótni, która w pełni wypływała z chęci panowania nad rasą; dokładnie z takiego sposobu patrzenia. Wszystkie dzisiejsze alaskan malamuty są w jakimś stopniu związane z tymi wydarzeniami, które miały miejsce w relatywnie krótkim przedziale czasu przed 30-ma laty. Gdyby wówczas sprawy potoczyły się inaczej, nasze dzisiejsze psy wyglądałyby inaczej. Malamuty są wynikiem trwającej setki lat ewolucji. Wcześni badacze wspominali o malamutach jako rasie dużo większej, cięższej, piękniejszej i bardziej zaprzyjaźnionej ze swoimi przewodnikami niż wszystkie inne psy eskimoskie. Pomimo tego wszystkiego była to rasa zupełnie nieznana w naszym świecie. Do czasu, gdy AKC w 1935 roku uznało ją, była ona traktowana łącznie ze wszystkimi innym psami eskimoskimi” (cytat z wywiadu z Robertem Zollerem –  ©tłum. G.Makarewicz)

Gdy rosyjscy żeglarze odkryli Alaskę nazwali ją „Alashak” lub „Alyeska”, co znaczyło  „odległy ląd”. Nawiązali kontakty z rdzennymi mieszkańcami, o których pisali, że zaprzęgają swoje psy do załadowanych sań, a te z powodzeniem je ciągną. Wielu z nich – misjonarze, odkrywcy i podróżnicy wspominają o Mahlemiutach, podkreślając zgodnie ich wysoki poziom rozwoju cywilizacyjnego i nigdy nie zapominając o psach im towarzyszących. Podkreślali, że charakter psów Mahlemiutów różni się diametralnie od pozostałych psów północy; wesołe, oddane swemu panu, potężne, zawsze chętne do pracy.

Po tym jak przez wieki Mahlemiuci hodowali swoje psy w relatywnej izolacji geograficznej, obraz Alaski zmienił się diametralnie po przybyciu tu białych osadników. Wielkim zwrotem było odnalezienie złóż złota w 1896r. w Klondike. Gorączka złota wymogła olbrzymie zapotrzebowanie na psy zaprzęgowe, które stawały się coraz bardziej popularne. Niestety rdzenne psy Mahlemiutów były kojarzone z psami przywiezionymi przez osadników i poszukiwaczy złota. Lata 1909-1918 uznaje się za okres „ upadku rdzennego arktycznego psa zaprzęgowego”.

W roku 1908 został założony Nome Kennel Club. Organizacja ta miała za zadanie przeprowadzić wyścig „ All-Alaska_Sweepstake” o długości 408 mil przez Alaskę. Ludzie z całej Alaski oraz sąsiadujących z nią obszarów ściągnęli ze swoimi psami zaprzęgowymi aby wziąć udział w tym wyścigu. Oczywiście nagrodą dla zwycięzcy były pieniądze oraz sława w regionie i poza nim.  Scott Allen, John Johnson i Leonhard Seppala byli jedynymi najlepszymi maszerami i trenerami owego czasu. Dzięki kilku zapaleńcom i miłośnikom psów Mahlemiutów w latach 20-stych zostało sprowadzonych na południe USA kilka egzemplarzy psów z Alaski celem zachowania i zarazem odtworzenia rdzennych  malamutów. Podróżnik Dave Irwin, który przez długi czas przebywał na dalekiej północy, przywiózł ze sobą parę psów, których potomstwo – w rękach Dick Hinman’a stało się bazą dla rasy Alaskan Malamute w USA.

Na pierwszą ekspedycję E. Byrd’a w roku 1928 psy rekrutował i szkolił Arthur Treadwell Walden. Był on między innymi zwycięzcą pierwszego oficjalnego wyścigu w roku 1922 w stanie New Hampshire. Wychodzi się z założenia, że wyścig ten przyczynił się w dużej mierze do czystej hodowli Alaskan Malamute i rozdzielenia od Syberian Husky. Arthur T. Walden był pierwszym przewodniczącym Klubu Psów Zaprzęgowych w New England. W swojej hodowli zapoczątkował rozwój czystej linii Kotzebue.

Podczas przygotowań do ekspedycji Admirała Richarda E. Byrd’a w hodowli Waldena przebywały niektóre psy. Wśród nich były psy dużo większe od Syberian Husky, o czym została powiadomiona Eva Seeley. Jej szczególną uwagę zwrócił pies o imieniu Rowdy (Awanturnik), a jego imię doskonale opisywało jego charakter. Eva Seeley była zafascynowana spotkaniem z wówczas 2 letnim, dużym, z łagodnym temperamentem, a zarazem o dzikim, wilczym spojrzeniu i ekspresji psem i postanowiła rozpocząć poszukiwania podobnych do niego psów. Powiedziała wówczas o nim: „ On był początkiem wszystkiego, wyjątkowy pies. Scotty Alen potrzebował go na Alasce a Arthur Walden podarował go mnie!” Otrzymała psa – od Leonarda Seppali  - Yukon Yad i sukę Bessie od Arthura Waldena.

W roku 1929 Bessie urodziła cztery szczenięta – wszystkie psy; były to:

Gripp,

Tugg,

Kearsarge

i Finn of Yukon.

Gripp of Yukon został pierwszym zarejestrowanym Alaskan Malamute.

W roku 1931 Seeley przejęła hodowlę Kate i Arthura Walden „Chinook”.

W roku 1935 po siedmiu latach intensywnej pracy i uznania rasy przez AKC, zostały zarejestrowane pierwsze Alaskan Malamute: Gripp of Yukon (*24.08.1929), Rowdy of Nome, Taku of Kotzebue, Finn of Yukon, Kearsarge of Yukon, Patsy of Kotzebue, Sheila of Kotzebue, Kobuk of Kotzebue, Kotlag of Kotzebue, Navarre of Kotzebue, Wanda of Kotzebues. W roku 1935 powstał Alaskan Malamute Club z Miltonem Seeley jako pierwszym prezydentem, który później został przemianowany na Alaskan Malamute Club of America. Niestety krótko po tym wydarzeniu zamknięto księgę wstępną dla Alaskan Malamute. Niestety II Wojna Światowa zredukowała dramatycznie pogłowie malamutów; zdecydowano o powtórnym otwarciu księgi wstępnej dla nowych malamutów, celem zachowania rasy.

Eva Seeley zmarła 28 grudnia 1985 roku w wieku 94 lat. Jej ostatni miot wraz Carol Williams urodził się w roku 1986 i Carol została wpisana jako współwłaścicielka. Ostatnią wolą Evy Seeley było aby Carol Williams pod jej przydomkiem kontynuowała jej hodowlę. W przyszłości wielu hodowców kontynuowało pracę Evy Selley w celu zachowania czystości linii Kotzebue. .

Kiedy II WŚ dobiegła końca wielu właścicieli i przewodników psów oddali swoje zwierzęta w ręce Paul’a Voelkera, w ten sposób stając się współzałożycielami jego hodowli. Były to między innymi para hodowlana Dude’s Wolf i Dogde’s Lou, psy otrzymane w Marquette, Michigan jak i sprowadzone przez niego samego z Alaski. Voelker był jednym z najbardziej wpływowych hodowców; hodował psy czystej linii M’Loot. Jego z najbardziej znanych psów był Gentleman Jim.

W celu poglądowym chciałabym porównać dwie podstawowe linie Kotzebue i M’Loot, które dały początek współczesnym malamutom.

Psy z linii Kotzebue były dobre w typie, zasadniczo dzięki ich głowie, kufie, oczom, uszom, wyrazie i dobremu formatowi głowy. Były bardziej proporcjonalne od M’loot’ów, w większości przypadków wilczasto-szare, wszystkie takiej samej wielkości i struktury. Na ogół dobre tylne kończyny a zły front. Klatka za szeroka, łokcie ustawione na zewnątrz. Większość była dużo mniejsza niż - jak przypuszczano - muszą być oryginalne malamuty.

M’loot’y były lepsze w swojej wielkości, szczupłe, nie tak dobre w swojej substancji. Dobre jeśli chodzi o front i przednie kończyny, miały jednak gorsze tylne kończyny, co sprawiało, że ich ruch był podrygujący. Miały skłonność do wydłużonej kufy i dużych uszu. Występowała duża różnorodność i różnice w umaszczeniu, od jasno wilczasto-szarego do czarno- białego, niektóre psy były całkowicie białe. Występowały również różnice w charakterach. Kotzebues były łatwe w ułożeniu, mniej agresywne. M’loot’y kochały walki, ciężko przychodziła im współpraca z innymi psami. Reasumując: M’loot’y były większe, imponujące i wywierały większe wrażenie, ale posiadały rzadką wadę charakteru i według moich porównań ustępowały wyraźnie typem i jakością. Kotzebues były dużo za małe, ale były proporcjonalne. Ich całkowity wyraz był bardziej malamuci.

W roku 1947 Robert J. Zoller zapoczątkował budowę trzeciej, znaczącej i sławnej linii w Alaskan Malamute. Jego celem było połączenie najlepszych cech psów Kotzebue i M’Loot w jednej „Husky-Pak-Line” Wraz z żoną Laurą dążyli do typu malamuta o jednolitej, stałej wielkości, z silną budową kończyn i ciała. Swoje poszukiwania rozpoczął od wizyty w hodowli Chinook, ale według jego opinii psy z Kotzebue były za małe. Podczas wizyty u Dick Hinman’a Zollera zachwyciły dwa jego psy; Irwin’s Gemo i jego syn Hinman’s Alaska.

W wyniku tego kupił wnuka Gemo – Kayak of Brookside. Zoller zdecydował jednak, że potrzebuje jeszcze jednego malamuta; wybór padł na sukę czystej krwi M’Loot Seguin, następnie na Texas. Ponieważ nie mógł się zdecydować kupił wszystkie trzy! Ze skojarzenia tego urodziły się: Apache Chief i Arctic Storm of Husky Pak oraz suka Husky-Pak Mikya of Seguin.

Apache Chief i ArcticStorm odpowiadały w pełni oczekiwaniom Zollera i były w 3 M’Loot i w 1 posiadały krew innych linii. Skojarzył następnie ze sobą Kayak i Miyka oraz ArcticStorm. W celu poprawienia głowy u szczeniąt w miocie C Zoller poszukiwał psa, niezbyt małego z linii Kotzebue a jego wybór padł na Toro of Bras Coupe ( Kim of Kotzebue x Kotzebue Kleopatra ). Właścicielami Toro byli Earl i Natalie Norris. Ze skojarzenia Arctic Storm of Husky Pak x Toro of Bras Coupe urodziło się sześć szczeniąt. Jedno z nich nigdy nie było wystawiane, ale wszystkie pozostałe zdobyły tytuł Championa:

•  
• Ch. Cliqout of Husky Pak (jego głowa widnieje w logoAMCA),
• Ch. Cheyenne of Husky Pak,
• Ch. Cochise of Husky Pak,
• Ch. Comanche of Husky Pak I
• Ch. Cherokee of Husky Pak.

Sam Zoller tak podsumował swoją pracę hodowlaną: “Podsumowując, Kotzebues i M’loots były założycielami naszej rasy a “Trzecia Linia” i krzyżówki “Trzeciej Linii”, które rozpoczęliśmy we wczesnych latach 50-tych, przyniosły zdecydowaną poprawę jakości i zakończyły improwizacje w naszej rasie dla niezliczonych generacji w przyszłości. Janet Edmonds, pewna angielska dama, która poszukiwała początków malamutów od zarania rasy, i które opublikowała w 1979 roku, opowiada prawie tą samą historię, którą ja wam właśnie opowiadam. Zapomniała owa dama tylko o jednym ważnym detalu – o roli “Trzeciej Linii”. Ale wybaczam jej, ponieważ pisze: “uważam za interesujące to, że kiedy z rozwagą skrzyżowano linie, rezultatem tego były psy, które musiały wyglądać jak oryginalne malamuty sprzed okresu Gorączki Złota. Klasycznym przykładem tego są psy z Husky-Pak lat pięćdziesiątych”.

Robert Zoller wraz z żoną Laurą wycofali się z hodowli i wystaw w roku 1968.

W istocie przodkami dzisiejszych Alaskan malamutów są psy z lini Kotzebues, M’Loot i Husky Pak.

 Gizela Anna Makarewicz
Illa Kuvianartok FCI

Copyright © 2004-2013 Gizela A.Makarewicz Wszelkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment artykułu (fotografie, kod źródłowy, grafika, itp.) nie może być wykorzystany w jakiejkolwiek formie, w szczególności do publikacji na innych stronach WWW (nawet za podaniem źródła), oraz do reprodukcji, przekładu na język pisemny, bez pisemnej zgody autora.

Bibliografia:

O  Alaskan Malamute Club Of America – „Newsletter Vol.51, No.12, grudzień 2003, “History Committee” artykuł Jane Wilson Adickens

O  Sylvia Gremm - of Kiyara’s Wolf Pak alaskan malamute (DE)

O  “Wywiad z Robertem Zollerem” – Tracy Young tłumaczenie Gizela Makarewicz

O  Maxwell Riddle, Beth J. Harris – „The new complete Alaskan Malamute”

O  Barbara A. Brooks, Sherry E. Wallis – “ The Alaskan Malamute Yesterday and Today”

O  Marlene Ross - Wakon Giant Alaskan Malamutes (USA)